ΙΔΟΥ ΟΙ ΟΝΕΙΡΟΠΟΛΟΙ - IMBOLO MBUE

Γράφει ο Γιάννης Ζαραμπούκας.

«Τα θαύματα δε σταματούν ποτέ», επανέλαβε εκείνη. «Όχι όσο ο ήλιος συνεχίζει να ανατέλλει και να δύει». (σελ. 336)

Με τα αισιόδοξα αυτά λόγια της Καμερουνέζας πρωταγωνίστριας Νένι θέλω να ξεκινήσω το σχολιασμό μου για το μυθιστόρημα της Imbolo Mbue «Ιδού οι Ονειροπόλοι» που κυκλοφορεί στην χώρα μας σε μετάφραση της κ. Αργυρώς Μαντόγλου. Η αλήθεια είναι πως πέρασε αρκετός καιρός από τότε που γύρισα την τελευταία του σελίδα, ωστόσο δεν ένιωθα έτοιμος να γράψω γι' αυτό. Ήθελα οι εντυπώσεις και τα συναισθήματα που μου δημιούργησε η ανάγνωση του να ζυμωθούν μεταξύ τους με καταλύτη τον χρόνο κι ύστερα να βγουν στο φως!

Πρόκειται για ένα αυθεντικό σύγχρονο κοινωνικό μυθιστόρημα, κατά το διάβασμα του οποίου ο αναγνώστης παρακολουθεί τις προσπάθειες του Γιέντε Γιόνγκα και της γυναίκας του Νένι, μετανάστες στην Αμερική, να οικοδομήσουν γερά θεμέλια για μια καλύτερη ζωή, ζωή η οποία θα παράξει μελλοντικά αρκετές εκμεταλλεύσιμες ευκαιρίες για τον εξάχρονο γιο τους Λιόμι. Η ζωή τους χαμογελά, όταν ο Γιέντε βρίσκει δουλειά ως σοφέρ του Κλαρκ Έντουαρντς, ενός ανώτερου διευθυντικού στελέχους της Lehman Brothers. Ο καιρός περνά, οι οικονομίες της οικογένειας αυξάνονται, ενώ οι σχέσεις με το αφεντικό του σφίγγουν. Ειδικά, όταν η Νένι εργάζεται ένα καλοκαίρι στην εξοχική κατοικία της οικογένειας του Κλαρκ, οι δυο οικογένειες έρχονται ακόμα πιο κοντά! Τόσο ο Γιέντε, όσο και η Νέλι απολαμβάνουν την καθημερινότητας τους, ανάλαφροι από άγχη και προβληματισμούς, ενώ γεύονται συχνά την γενναιοδωρία των Έντουαρντς. Ώσπου, κάποια αναπάντεχα γεγονότα έρχονται να ρυτιδώσουν την ήρεμη ζωή τους...

Θα καταφέρουν άραγε, ο Γιέντε κι η Νένι να υπερπηδήσουν τα εμπόδια που ορθώνονται στον δρόμο τους; Για πόσο χρόνο ακόμα η φλόγα του αμερικανικού ονείρου θα σιγοκαίει μέσα τους;

Με τριτοπρόσωπη αφήγηση επιλέγει η συγγραφέας Imbolo Mbue να αφηγηθεί στους αναγνώστες την ιστορία της οικογένειας Γιόνγκα, αφήγηση που άλλοτε εστιάζει στη Νένι, κι άλλοτε στο Γιέντε. Μία ιστορία πολύ οικεία για την ίδια, η αφήγηση της οποίας θα μπορούσε κάλλιστα να αποτελεί μία αυτοβιογραφική αναφορά. Κι αυτό γιατί η Imbolo Mbue με καταγωγή από το Καμερούν μετανάστευσε -όπως κι οι ήρωες της- στις ΗΠΑ. Μία ιστορία που ίσως και για μια μεγάλη μερίδα του αναγνωστικού κοινού να αποτελεί κάτι το σύνηθες, μιας και έχουν γραφτεί αρκετά μυθιστορήματα, κεντρικός άξονας των οποίων αποτελεί η μετανάστευση, κι ο αγώνας αυτών των ανθρώπων να ριζώσουν στο νέο τους τόπο. Ωστόσο, νομίζω πως το «Ιδού οι Ονειροπόλοι» είναι ένα ανάγνωσμα ξεχωριστό! Ανάγνωσμα που μπορεί να θίγει παρόμοια ζητήματα, αλλά διαφοροποιείται απ' αυτά λόγω του ότι η συγγραφέας καταφέρνει να πλάσει με έναν αφηγηματικό τρόπο τόσο λιτό, προσιτό κι ανθρώπινο μια εξαιρετικά αληθοφανή ιστορία, τα γεγονότα της οποίας ενδέχεται να προβληματίζουν καθημερινά πολλούς ανθρώπους γύρω μας, που αποφασίζουν να μεταναστεύσουν στις ΗΠΑ.

Η συγγραφέας συγκεκριμένα καταφέρνει επιτυχώς να αποστασιοποιηθεί από το λογοτεχνικό της έργο και να περιγράψει δίχως μελοδραματισμούς, συναισθηματικές υπερβολές, αλλά και χωρίς να κάνει χρήση ενός βαρύγδουπου λεξιλογίου, που να αγγίζει τα όρια του βερμπαλισμού και να δημιουργεί αποστάσεις, τη συναισθηματική κατάσταση των ηρώων, η οποία κάθε τόσο μεταβάλλεται, αφού συχνά η ζωή τους έρχεται αντιμέτωπη με νέα γεγονότα, η εμφάνιση των οποίων δρα καθοριστικά στην εξέλιξη αυτής. Διαβάζοντας κάποιος το μυθιστόρημα αυτό θα μπορούσε να πει πως τα συναισθήματα των χαρακτήρων δεν εκφράζονται με τρόπο άμεσο, μιας και δεν αφιερώνεται μέρος της έκτασης του βιβλίου στην περιγραφή των σκέψεων και των συναισθημάτων που ταλαιπωρούν τους ήρωες, αντίθετα η συγγραφέας καταφέρνει να μας τα κοινωνήσει μέσω του τρόπου που ενεργούν αυτοί στην καθημερινότητα τους, γεγονός που αποτελεί μία ενδιαφέρουσα ιδιαιτερότητα του βιβλίου.

Ο αναγνώστης σελίδα τη σελίδα, απ' τις πρώτες κιόλας αράδες του μυθιστορήματος διανύει την απόσταση που τον χωρίζει από τους ήρωες, γίνεται σάρκα από τη σάρκα τους και βιώνει μαζί τους κάθε αναπάντεχη εξέλιξη που τους επιφυλάσσει η ζωή, με αποτέλεσμα να καλλιεργούνται μέσα του τα συναισθήματα που επιθυμεί η Imbolo Mbue να του μεταδώσει. Ειδικότερα, ο αναγνώστης γεύεται την απαράμιλλη χαρά του ζευγαριού όταν ο Γιέντε βρίσκει μία αρκετά καλοπληρωμένη δουλειά. Ενθουσιάζεται με τις εμπειρίες που αποκομίζει τόσο ο Γιέντε, όσο και η Νένι από την συναναστροφή τους με τον Κλαρκ και τη σύζυγο του, καθώς και με την γενναιοδωρία τους. Προβληματίζεται με τις αλήθειες που κρύβονται πίσω απ' τις κλειστές πόρτες της οικογένειας Έντουαρντς, ενώ σοκάρεται με τη συμπεριφορά της Νένι όταν η τροπή που 'χει πάρει η πορεία της ζωής τους στην Αμερική φαντάζει δυσοίωνη και άμεσες αποφάσεις πρέπει να ληφθούν για να μην κατρακυλήσει.

Η Imbolo Mbue φέρνει τους ήρωες της και κατ' επέκταση τον αναγνώστη αντιμέτωπο με το ζήτημα της μετανάστευσης στις ΗΠΑ -που μέχρι και σήμερα αποτελεί μία χρόνια κι επίπονη ψυχικά διαδικασία- καθώς και με τα άγχη, τους προβληματισμούς και κάθε είδους δυσκολία που την συνοδεύει. Παράλληλα, μέσα από το βιβλίο της η συγγραφέας αναφέρεται στο θεσμό του γάμου και γενικότερα στην οικογένεια και μας παρουσιάζει με τρόπο πραγματικά παραστατικό, αφού το βιβλίο είναι πλούσιο σε διαλόγους, τη φθορά που μπορεί να αντιμετωπίσει μία τέτοια σχέση, όταν δυσεπίλυτα οικονομικά προβλήματα της κλείνουν το δρόμο κι η πραγματικότητα έρχεται άκαμπτη κι αποφασισμένη να γκρεμίσει όλα εκείνα τα όνειρα, όνειρα κοινά, πλεγμένα με νήμα την ελπίδα για ένα μέλλον φωτεινό, ανάλαφρο κι ευτυχισμένο.

Κι όμως παρόλο που αναδύονται συνεχώς στην καθημερινότητα του Γιέντε και της Νένι ποικίλες δυσκολίες, όπως η λήξη της πράσινης κάρτας κι η κρατική διαδικασία της απέλασης, που βρίσκεται σε εξέλιξη, παρόλο που το γνωστό σε όλους μας «αμερικάνικό όνειρο» ξηλώνεται σταδιακά κι η Αμερική φαντάζει κάπως σκληρή, η συγγραφέας καταφέρνει να διατηρήσει ανέπαφη απ' όλα αυτά τη δική της πίστη στο αμερικάνικό όνειρο και να μας μεταδώσει, ξεπερνώντας η ίδια όλα τα προβλήματα με τα οποία έρχονται αντιμέτωποι οι ήρωες της, ψήγματα ελπίδας κι ένα διόλου ευκαταφρόνητο αίσθημα αισιοδοξίας, που υποβόσκει στις σελίδες του έργου της.

Ολοκληρώνοντας, το «Ιδού οι ονειροπόλοι» είναι ένα μυθιστόρημα γλυκόπικρο σαν τη ζωή. Ένα μυθιστόρημα που διαβάζεται απνευστί και υμνεί την καθημερινή προσπάθεια των ανθρώπων αυτών που αποφασίζουν να κάνουν το μεγάλο βήμα και να μεταναστεύσουν. Είναι ένα μυθιστόρημα που καλλιεργεί την ελπίδα, την αισιοδοξία, αλλά και την πίστη στα όνειρα!
Είσαι έτοιμος να το ζήσεις; 

Κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Κέδρος. Πρώτο έτος κυκλοφορίας 2016.