'' Εξοργίστηκα. Για να δούμε ποια θα νικήσει αυτή τη φορά, μονολόγησα. Άνοιξα τον υπολογιστή και βάλθηκα να γράφω κάθε λεπτομέρεια της ιστορίας μας, ό,τι είχε εντυπωθεί στο μυαλό μου’’.
Τέλος εισαγωγής και αρχή μιας ιστορίας δύο κοριτσιών, - της Λίλα και της Λενού - με φόντο την Νάπολη της δεκαετίας του 1950, από τα παιδικά τους χρόνια μέχρι την εφηβεία τους. Αρχή μιας δυνατής φιλίας, μιας σχέσης αρκετά ανταγωνιστικής, μιας σχέσης αγάπης και αμφισβήτησης. Η Φερράντε αποστασιοποιείται και βάζει στη θέση της την 65χρονη πια Λενού να γράφει την ιστορία τους, πεισμωμένη από την ηθελημένη εξαφάνιση της Λίλα, μιας και δεν άφησε τίποτα πίσω της που να τη θυμίζει. Τα δυο κορίτσια μεγαλώνουν σε μια φτωχογειτονιά όπου τα όνειρα έχουν μάθει να σταματούν γρήγορα. Ή και να μην υπάρχουν καν, μιας και η επιβίωση είναι το πρωταρχικό μέλημα των οικογενειών. Γνωρίζονται στην πρώτη δημοτικού, έλκονται από τη διαφορετικότητα των χαρακτήρων τους και δένουν σιγά- σιγά, τη φιλία τους. Αυτή ακριβώς η διαφορετικότητα λειτουργεί σαν στοιχείο πρόκλησης, γίνεται η αφορμή αφομοίωσης στοιχείων του χαρακτήρα τους, τις ενθαρρύνει να προχωρούν με τάσεις ανταγωνισμού και ζήλειας, αλλά και πυροδοτεί την προσπάθειά τους να ξεφύγουν. Να ξεφύγουν από το φόντο που απλώνεται σ΄ όλο το βιβλίο, αυτό της φτώχειας, της μίζερης ζωής, των μικρών ονείρων, αυτό της αποδοχής της βίας -σαν ένα συνηθισμένο φαινόμενο – και αυτό της αποδοχής τού '' έτσι ήταν η ζωή, τελεία και παύλα ''. Και είναι η βία τόσο συνυφασμένη με την καθημερινότητά τους, που κάποια στιγμή η Λενού σαστίζει και αναρωτιέται – βλέποντας διαφορετική συμπεριφορά – πως είναι δυνατόν να υπάρχουν άνθρωποι που να μην αντιδρούν στις προσβολές. ''Δεν καταλάβαινα. Μου φαινόταν πιο ξεκάθαρη η συμπεριφορά των Σολάρα, μου φαινόταν πιο ταιριαστή με τον κόσμο που ξέραμε από τότε που ήμασταν παιδιά . '' Η άγνωστη Έλενα Φερράντε – πολλοί αναρωτιούνται για το ποια κρύβεται πίσω από αυτό το ψευδώνυμο – προχωρεί κυριολεκτικά κεντώντας μια ιστορία, – συνηθισμένη θα έλεγα – και την απογειώνει με την αμεσότητα της γραφής της, σκιαγραφώντας μια ολόκληρη κοινωνία, στήνοντας απαλά και καθαρά τα όνειρα των δύο ηρωίδων μέσα από τις συζητήσεις τους, και μέσα από τις αναζητήσεις τους πάνω σε θέματα τόσο άγνωστα από εκείνα των μητέρων τους. Η προσπάθεια των δυο μικρών κοριτσιών να ξεφύγουν και να μη μοιάσουν στους γονείς τους, δίνεται αριστοτεχνικά μέσω της γραφής της Φερράντε από την αρχή, και παίρνει σιγά σιγά μια πιο ολοκληρωμένη μορφή. Από την απέχθεια που νιώθει η Λενού (στα έξη της χρόνια) για τη μητέρα της, και που επικεντρώνεται στην εμφάνισή της, από την αποδοχή σαν φυσικό, της - μιας στο τόσο - βίαιης συμπεριφοράς του πατέρα της προς εκείνη, μέχρι την σχεδόν πλήρη συνειδητοποίηση (μιας και η ιστορία σταματά στα 16 της χρόνια). Τα πρόσωπα γύρω από τις κεντρικές ηρωίδες έχουν το δικό τους ξεχωριστό ρόλο, που δείχνουν πιο έντονα τη μεγάλη διαφορά από εκείνες. Γυναίκες παρατημένες ήδη από την πίεση της επιβίωσης, άνδρες που επιβάλλονται με τη βία που κι αυτή ακόμη θεωρείται φυσική, νέοι που τα όνειρά τους σταματούν σε κείνα των γονιών τους ή που άντε να κάνουν ένα βήμα πιο μπροστά, ψευτονταήδες με φιλοδοξίες νταή, και άνθρωποι του μόχθου, παρελαύνουν και συνθέτουν ένα μωσαϊκό που καθόλου δεν προκαλεί κούραση στον αναγνώστη, μιας και δίνεται από μια πένα δυνατή και ταυτόχρονα απαλή. Απαλή όταν έρχεται να μας δώσει τα πρώτα όνειρα της Λίλας και της Λενού που γεννιούνται από το πρώτο του βιβλίο τις ''Μικρές Κυρίες'' ή από την πρώτη τους αποτυχημένη απόδραση από τα ''όρια'' τα φυσικά και νοητά της συνοικίας τους. Όταν έρχεται να μας δώσει τον πρώτο τους χορό, το πρώτο τους φλερτ, το πρώτο τους ερωτικό σκίρτημα. Ή όταν απολαμβάνουμε τους διαλόγους τους , τις πρώτες προσπάθειες φιλοσοφικών και θεολογικών αναζητήσεων, που δείχνουν την έντονη επιθυμία τους να ξεφύγουν. Δυνατή όταν έρχεται να μας δώσει μέσα από μικρά περιστατικά και αθώες συμπεριφορές, το πόσο ζωντανό είχε μείνει το αποτύπωμα - το πρόσφατο - του φασισμού στην κοινωνία της Νάπολης, και κατ΄ επέκταση στη χώρα. Σέρνοντας μνήμες οδυνηρές κρυμμένες πίσω από μύθους ή αλήθειες, η συγγραφέας φανερώνει το φόβο ή την επιθυμία για λήθη των μεγαλύτερων, και το πέρασμα των νεοτέρων από την άγνοια, στην αναζήτηση με άγονα συμπεράσματα, που οδηγούν σιγά - σιγά στη συνειδητοποίηση. Το μυστικό της επιτυχίας αυτού του βιβλίου κρύβεται στην μεγάλη τέχνη της Φερράντε να σε οδηγεί με άμεσο και καθαρό λόγο στο να σταθείς σε μικρές λεπτομέρειες, που όμως κρύβουν μέσα τους βαθύτερα νοήματα. Να σε οδηγεί να συγχρονιστείς και με τις δύο ηρωίδες, ανάλογα με ποια έχει τον πρωταγωνιστικό ρόλο στο απόσπασμα που διαβάζεις, και να ψάχνεις για συσχετισμούς με την κοινωνία που έζησαν οι γονείς σου ή οι παππούδες σου, που την ξέρεις μόνο μέσα από τις διηγήσεις τους. Σε αναμονή λοιπόν των επόμενων βιβλίων της τετραλογίας, (Η ιστορία του νέου ονόματος, Η ιστορία εκείνων που μένουν κι εκείνων που φεύγουν, Η ιστορία του χαμένου κοριτσιού ), μένω με τον απόηχο της Υπέροχης Φίλης μου. υγ. Οι πρώτες σελίδες ίσως σας αποθαρρύνουν. Αυτό το αρνητικό βρήκα ή τουλάχιστον αυτές επέδρασαν αρνητικά σε μένα εκείνη τη στιγμή. Συνεχίστε όμως... αξίζει. Κυκλοφορεί από Εκδόσεις Πατάκη. Πρώτο έτος κυκλοφορίας 2016.
0 Comments
|
|