Η ΜΠΡΙΤ-ΜΑΡΙ ΗΤΑΝ ΕΔΩ - ΦΡΕΝΤΡΙΚ ΜΠΑΚΜΑΝ

Γράφει ο Γιάννης Ζαραμπούκας.

«Η ΜΠΡΙΤ-ΜΑΡΙ ΗΤΑΝ ΕΔΩ» τιτλοφορείται το τρίτο μυθιστόρημα του Σουηδού συγγραφέα Φρέντρικ Μπάκμαν που κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις Εκδόσεις Κέδρος. Η αλήθεια είναι πως δεν είχα διαβάσει κάποιο από τα προηγούμενα βιβλία του συγγραφέα. Ωστόσο, η περσινή επιτυχία που σημείωσε το μυθιστόρημα του «Η ΓΙΑΓΙΑ ΜΟΥ ΣΑΣ ΧΑΙΡΕΤΑ ΚΑΙ ΖΗΤΑΕΙ ΣΥΓΓΝΩΜΗ» και τα θετικά αναγνωστικά σχόλια που τη συνόδευαν καλλιέργησαν μέσα μου την περιέργεια και με ώθησαν στο να θέλω να γνωρίσω άμεσα την Μπριτ-Μαρί.

Γνωριμία που θα μείνει χαραγμένη σίγουρα για αρκετό καιρό στη σκέψη μου! Κι αυτό γιατί ανοίγοντας τις σελίδες αυτού του μυθιστορήματος βίωσα μία αξέχαστη, έντονα τρυφερή, χιουμοριστική, μα και συγκινητική ταυτόχρονα αναγνωστική εμπειρία! Ήρθα σε επαφή με έναν ιδιαίτερο μυθιστορηματικό χαρακτήρα, την Μπριτ-Μαρί, η οποία δεν άργησε να βρει τη δική της θέση στο ράφι της καρδιάς μου!

Η Μπριτ-Μαρί είναι το κεντρικό πρόσωπο αυτού του βιβλίου. Ο αναγνώστης συναντά την Μπριτ-Μαρί στα 63 της χρόνια, σε μία ιδιαίτερη ηλικιακά περίοδο, στο μεταίχμιο, ανάμεσα στη μεσήλικη περίοδο που ολοκληρώνεται και την απαρχή της τρίτης ηλικίας. Σε μία περίοδο όπου η Μπριτ-Μαρί αποφασίζει να αφήσει τον άπιστο σύζυγο της, Κεντ, και να πιάσει δειλά τη ζωή απ' τα μαλλιά.

Αρχή ιδιαίτερα δύσκολη για την Μπριτ-Μαρί, αφού τόσα χρόνια είχε αφοσιωθεί αποκλειστικά στις δουλειές που αφορούσαν το νοικοκυριό, αλλά και στην ανατροφή των παιδιών του Κεντ. Αποφασισμένη όμως να συνεχίσει να ζει αξιοπρεπώς απευθύνεται στην Υπηρεσία Εύρεσης Εργασίας, κυρίως γιατί θέλει με κάτι να απασχολείται, ώστε να μην πεθάνει κλεισμένη και μόνη στο διαμέρισμα της, ξεχασμένη από όλους. Φόβος της, να μην την ανακαλύψουν οι γείτονες από την μυρωδιά του νεκρού της σώματος ύστερα από μέρες. Η έλλειψη όμως εργασιακής εμπειρίας σε συνδυασμό τόσο με την ηλικία της, όσο και με τα αποτελέσματα της οικονομικής κρίσης θα δυσκολέψουν τη διαδικασία αυτή. Τελικά, η Μπριτ-Μαρί θα βρει μία κακοπληρωμένη δουλειά ως φροντιστής ενός Κέντρου Ψυχαγωγίας στο Μποργ.

Το Μποργ είναι μία πόλη νεκρή σχεδόν. Μία πόλη που παρακμάζει, ένα ακόμη θύμα της οικονομικής κρίσης! Μία πόλη που έχει λησμονηθεί από τους κατοίκους των γύρω περιοχών, που όμως προσπαθεί, όσο μπορεί τουλάχιστον, να κρατηθεί στη ζωή. Έστω κι αν η ανάσα της βγαίνει αδύναμη...

Μία πόλη όπου μια πιτσαρία και το ποδόσφαιρο ως άθλημα αποτελούν το κέντρο του κόσμου για τους κατοίκους, ηλικιωμένους και παιδιά. Εκεί, η Μπριτ-Μαρί θα προσπαθήσει να χτίσει μια νέα καθημερινότητα, ενώ έκπληκτη θα βρεθεί να προπονεί μία ποδοσφαιρική ομάδα, κι ας μην έχει ιδέα για το άθλημα! Μέσα από μία σειρά κωμικοτραγικών γεγονότων και αποτυχιών η Μπριτ-Μαρί θα έρθει αντιμέτωπη με τις δυσκολίες του τόπου, ενώ παράλληλα θα αποτελέσουν την αφορμή για να γνωρίσει τους κατοίκους της πόλης. Ένα άθροισμα ιδιαίτερων χαρακτήρων, προσιτών προς τον αναγνώστη, η ύπαρξη των οποίων δρα καθοριστικά όχι μόνο στην επιτυχή ένταξη της Μπριτ-Μαρί στην μικρή και κλειστή συνάμα κοινωνία του τόπου, αλλά και στο να την γνωρίσουμε ως χαρακτήρα, βαθύτερα. Ταυτόχρονα όμως καλλιεργούμε και αισθήματα συμπάθειας, κατανόησης και συμπόνιας και για τους κατοίκους του Μποργ, μικρούς και μεγάλους, τους οποίους και θα αγαπήσουμε δίχως αμφιβολία! 

Μέσα λοιπόν από την καθημερινή επαφή της Μπριτ-Μαρί με την Κάποια, την Μπανκ, τον Σβεν, τον Σάμι, τον Ομάρ, την Βέγκα, τον Πειρατή και τον αρουραίο με τον οποίο παίρνουν μαζί το δείπνο τους, πάντα στις έξι, γινόμαστε κοινωνοί της “περίεργης” συμπεριφοράς της, η οποία είναι συνυφασμένη με ένα πλήθος παράξενων τελετουργιών και απόψεων που αφορούν μικρά ασήμαντα ίσως για πολλούς από εμάς ζητήματα, τα οποία στα μάτια της Μπριτ-Μαρί φαντάζουν εξαιρετικά σημαντικά.

Για παράδειγμα, η Μπριτ-Μαρί πιστεύει πως η μαγειρική σόδα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την επίλυση κάθε προβλήματος, ειδικά αν αυτό αφορά το νοικοκυριό. Θεωρεί πως το «Φαξίν» είναι το μοναδικό απορρυπαντικό προϊόν που καθαρίζει καλά τα τζάμια. Κυκλοφορεί πάντα με χτενισμένο μαλλί και ατσαλάκωτη φούστα, ενώ είναι απολύτως πεπεισμένη ότι δεν αρμόζει σε έναν καθωσπρέπει άνθρωπο να δειπνεί μετά τις έξι. Νιώθει ανυπόφορα όταν αντικρίζει την ακαταστασία μέσα σ' ένα δωμάτιο, ειδικά αν πρόκειται για συρτάρι με μαχαιροπίρουνα, η σωστή τακτοποίηση του οποίου σίγουρα δεν μπορεί να καθρεφτίζει έναν άνθρωπο εγκληματία!

Η Μπριτ-Μαρί όπως γίνεται αντιληπτό εμφανίζει μία συμπεριφορά πλούσια σε ιδεοψυχαναγκαστικά στοιχεία, τα οποία παρουσιάζονται με τρόπο χαριτωμένο και πολύ χιούμορ. Στοιχεία που μπορεί αρχικά σε κάποιους αναγνώστες να φαίνονται κάπως ξένα, ειδικά αν δεν γνωρίζουν τα χαρακτηριστικά αυτής της διαταραχής, μα τελικά ο συγγραφέας καταφέρνει να γεφυρώσει αυτή την απόσταση, να εξαλείψει το χάσμα που τους χωρίζει, να χτίσει μία θαλπερή ατμόσφαιρα και τελικά να οδηγήσει κάθε αναγνώστη στο να αγαπήσει την κεντρική ηρωίδα αυτού του βιβλίου!
​
Ηρωίδα μέσω της οποίας ο συγγραφέας καταφέρνει να μας μεταδώσει ελπίδα και αισιοδοξία, αφού η Μπριτ-Μαρί αποτελεί τον καμβά πάνω στον οποίο ο Μπάκμαν ζωγραφίζει με τα πιο ζωντανά χρώματα ένα θετικό μήνυμα για τη ζωή, την αγάπη και τις δεύτερες ευκαιρίες, τις οποίες πρέπει να εκμεταλλεύεται κάθε άνθρωπος, του οποίου η καθημερινότητα βρίσκεται σε μία κρίσιμη καμπή!

Χωρίς να γίνεται διδακτικός, με τρόπο ανάλαφρο, μα όχι ρηχό και ελαφρύ, ο Σουηδός συγγραφέας πλάθει με το πηγαίο και έξυπνο χιούμορ που τον χαρακτηρίζει μία τρυφερή κοινωνική ιστορία, με σουρεαλιστικά στοιχεία, που δεν θα αφήσει κανέναν αναγνώστη ασυγκίνητο!

Μέσα από την προσπάθεια της Μπριτ-Μαρί να κερδίσει τον χαμένο χρόνο και να μάθει να ζει ξανά, χωρίς τον Κεντ αυτή την φορά, ο αναγνώστης πότε γελά με τις παραξενιές της και τα ευτράπελα γεγονότα που πλήττουν την καθημερινότητα της, και πότε δακρύζει από συγκίνηση, μιας κι η Μπριτ-Μαρί είναι ένα αγνό κι άδολο πλάσμα, που έχει ανάγκη από αγάπη και πραγματικό ενδιαφέρον, τα οποία και θα συναντήσει στους ανθρώπους του Μποργ!

Στην Μπριτ-Μαρί κάθε αναγνώστης νομίζω πως θα συναντήσει μία γνώριμη φιγούρα, με την οποία σίγουρα έχει συγχρωτιστεί στο παρελθόν, είτε σε ρεαλιστικό, είτε σε φανταστικό επίπεδο. Η Μπριτ-Μαρί είναι εκείνη η παράξενη γυναίκα που κατοικεί κάπου στη γειτονιά μας. Εκείνη η γυναίκα που ζει αποκομμένη απ' το πλήθος, στο δικό της μικρόκοσμο κι ακολουθεί τη δική της λογική. Η γυναίκα που στα παιδικά μας μάτια φάνταζε, ίσως φαντάζει ακόμα, περίεργη και κάπως αστεία.

Είναι εκείνη η κινηματογραφική γυναίκα που συναντούσαμε κι ακόμα συναντάμε στις αμερικανικές οικογενειακές ταινίες, σε δεύτερους συνήθως ρόλους, η οποία ξοδεύεται δίχως δεύτερη σκέψη για τους ανθρώπους που αγαπά! Είναι εκείνη η γυναίκα είτε η αληθινή, είτε η κινηματογραφική, την οποία αρχικά λατρεύουμε να "μισούμε", μα στην συνεχεία δενόμαστε μαζί της κι έτσι απλά την αγαπάμε!

​Ολοκληρώνοντας, η Μπριτ-Μαρί είναι ένα παραμύθι για μεγάλα παιδιά! Ένα παραμύθι πλούσιο σε γέλιο, συγκίνηση και διδάγματα για τη ζωή, το οποίο θα σας συντροφεύσει ευχάριστα μέσα στο καλοκαίρι και θα σας προσφέρει πολύτιμες αναγνωστικές εμπειρίες. Να το διαβάσετε! 

Κυκλοφορεί από τις Εκδ. Κέδρος. Πρώτο έτος κυκλοφορίας 2018.