Η ΥΠΕΡΟΧΗ ΦΙΛΗ ΜΟΥ - ΕΛΕΝΑ ΦΕΡΡΑΝΤΕ

Ένας απέραντος αρυτίδωτος ωκεανός, βαμμένος σ' όλες τις αποχρώσεις του γαλάζιου, πλαισιωμένος από έναν ασυννέφιαστο ουρανό με τον ήλιο να δεσπόζει λαμπερός και 'γω πάνω σε ένα μικρό καράβι να ταξιδεύω αργά και ήρεμα, παρατηρώντας και βιώνοντας στιγμές από τις ζωές της Έλενας και της Λίλας.

Με την συγκεκριμένη γαλήνια εικόνα θα μπορούσα να παρομοιάσω το αναγνωστικό μου ταξίδι, διαβάζοντας το βιβλίο της Ιταλίδας συγγραφέως, που είναι παγκοσμίως γνωστή με το ψευδώνυμο Έλενα Φερράντε, Η ΥΠΕΡΟΧΗ ΦΙΛΗ ΜΟΥ, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη κι αποτελεί το πρώτο μέρος της τετραλογίας της Νάπολης.

Το βιβλίο ξεκίνα με ένα απρόσμενο τηλεφώνημα του Ρίνο, γιο της Λίλας Τσερούλλο προς την Έλενα Γκρέκο, που θα την πληροφορήσει για την εξαφάνιση της μητέρας του και της καλύτερης της φίλης. Γεγονός που θα πυροδοτήσει τον εκνευρισμό της Έλενας και θα αποτελέσει παράλληλα το έναυσμα για μία άκρως λεπτομερή καταβύθιση στο παρελθόν της, και συγκεκριμένα στις αναμνήσεις των παιδικών, εφηβικών και λίγο πριν την ενηλικίωση χρόνων της ζωής της, που σφραγίστηκαν με την παρουσία της Λίλας. 

Καθισμένη μπροστά από την οθόνη του υπολογιστή της, η Έλενα ξεδιπλώνει σιγά-σιγά τα κουβάρια των αναμνήσεων της, με τα νήματα των οποίων πλέκει έναν καμβά με φόντο την Νάπολη την δεκαετία του 50, πάνω στον οποίο διαδραματίζει τόσο τη δικής της ζωή, όσο και αυτή της Λίλας. Μια φτωχογειτονιά, μια γειτονιά χαμένη ανάμεσα σε πολλές άλλες ναπολιτάνικες γειτονιές, ξεχασμένη ίσως από τον Θεό. Μια γειτονιά που η βία κι η εγκληματικότητα αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας των κατοίκων. Μια γειτονιά που το κύριο μέλημα όλων είναι η επιβίωση με κάθε τρόπο και η μόρφωση, ειδικά αν αυτή αφορά τις γυναίκες, αποτελεί ένα γεγονός ασυνήθιστο κι αρκετά αφύσικο. Μια γειτονιά που τα όνειρα για μία καλύτερη ζωή δε βρίσκουν γόνιμο έδαφος για να ανθίσουν...

Μία τέτοια φτωχογειτονιά θα αποτελέσει το φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον μέσα στο οποίο θα ανατραφούν τα δυο κορίτσια, η Λίλα και η Έλενα. Η Έλενα που αναλαμβάνει και χρέη αφηγήτριας, είναι ένα αρκετά όμορφο, χαριτωμένο κοριτσάκι με ανοιχτόχρωμα μαλλιά, κόρη ενός θυρωρού στο δημαρχείο της πόλης. Ένα κοριτσάκι έξυπνο, μα γεμάτο ανασφάλειες και φόβους τόσο για την εξωτερική της εμφάνιση, όσο και για τις ικανότητες της. Αντίθετα, η Λίλα κόρη τσαγκάρη, αν και άχαρη, ξερακιανή και πολύ άσχημη διακρίνεται για τον δυναμισμό της, την σκληράδα της μα και την φοβερή της ευφυΐα, η οποία όταν θα βγει στο φως κατά τη διάρκεια του δημοτικού, θα γίνει η αφορμή για να την πλησιάσει η Έλενα και να αρχίσει σταδιακά η ανάπτυξη μίας γερής φιλίας μεταξύ τους. Φιλία η οποία θα έρθει αντιμέτωπη με πολλά εμπόδια, αφού η Λίλα θα αναγκαστεί να βάλει τέλος στη σχολική της πορεία, μετά τη λήξη του δημοτικού, μιας και οι γονείς της δεν της επιτρέψουν να συνεχίσει στο Γυμνάσιο, γεγονός που θα απομακρύνει για κάποιο διάστημα τις δύο φίλες. Η Λίλα ωστόσο με το δυναμισμό που την διακατέχει δε θα το βάλει κάτω, αντίθετα θα πεισμώσει και θα προσπαθήσει να μορφωθεί περαιτέρω δανειζόμενη βιβλία από τη δημοτική βιβλιοθήκη.

Περνώντας το κατώφλι της εφηβείας, η οποία θα επιδράσει επάνω στη Λίλα ευεργετικά, καθώς θα αποκτήσει μία ιδιαίτερη χάρη και έναν αέρα αλλιώτικο, σε αντίθεση με την άλλοτε χαριτωμένη Έλενα, το πρόσωπο της οποίας θα γεμίσει από κόκκινα στίγματα ακμής, θα τους χτυπήσουν την πόρτα νέες περιπέτειες, οι έρωτες και τα αγόρια, τα οποία θα δείξουν μεγάλο ενδιαφέρον για την Λίλα, η χάρη της οποίας θα τους μαγνητίζει.

Κατά τη διάρκεια αυτών των χρόνων λοιπόν, η Έλενα θα έρθει αντιμέτωπη με τους δικούς της προσωπικούς δαίμονες. Θα συνειδητοποιεί τη ζήλια της για την καλύτερη της φίλη. Θα υπάρξουν στιγμές που θα καταφέρει να την νικήσει, μα θα έρθουν και εκείνες οι στιγμές που η ζήλια της για την Λίλα θα την πνίξει. Παράλληλα τα χρόνια αυτά λόγω του σχολείου και των μαθητικών της υποχρεώσεων, μα και της ανάγκης της να διαπρέψει κάπου, η Έλενα θα απομακρυνθεί αρκετά από το πλευρό της Λίλας. Ωστόσο, όταν οι συνθήκες το απαιτήσουν θα βρεθεί για ακόμη μία φορά στο πλευρό της...

Με πρώτοπρόσωπη αφήγηση και μέσα από την υποκειμενική ματιά της Ελένας, μιας εκ των δύο κεντρικών ηρωίδων του βιβλίου, επιλέγει η συγγραφέας να δημιουργήσει μία ενδιαφέρουσα ανθρώπινη ιστορία, μία ιστορία καθημερινή, που δεν συνοδεύεται από απρόσμενες ανατροπές και αναπάντεχες εξελίξεις. Μία ιστορία ωστόσο αρωματισμένη με νοσταλγία, αθωότητα και ρομαντισμό, που μας διηγείται με αρκετά λεπτομερή τρόπο και έντονα εξομολογητικό τόνο την καθημερινότητα των φτωχών ανθρώπων τη δεκαετία του 50 στη Νάπολη. Μία ιστορία που είναι διαποτισμένη έντονα με το τρυφερό λυρισμό που διακρίνει τη Φερράντε, ο οποίος σε συνδυασμό με τη στρωτή, γλαφυρή και γεμάτη με στοιχεία προφορικότητας γραφή της, δίνει πνοή ζωής στο κείμενο και δημιουργεί μια μοναδικά επιβλητική και ταξιδιάρικη αναγνωστική ατμόσφαιρα που παρασύρει τον αναγνώστη σε μία αξέχαστη, μεθυστική εμπειρία ανάγνωσης.

Ο αναγνώστης λόγω της αμεσότητας που διακρίνει το κείμενο και του θερμού κλίματος που πλάθει η ίδια η συγγραφέας μέσα από τη χρήση ενός λόγου απλού, σχεδόν καθημερινού, ταυτίζεται από πολύ νωρίς με τα πρόσωπα του βιβλίου και οικειοποιείται τις σκέψεις, τα συναισθήματα, τους φόβους και τις ανασφάλειες τους, ενώ ξεκινά στο πλευρό της Έλενας Γκρέκο ένα ταξίδι στον κόσμο των παιδικών της αναμνήσεων, ένα ενδοσκοπικό θα έλεγε κανείς ταξίδι, ταξίδι αυτογνωσίας ίσως, αφού μετά από τόσα χρόνια, η Έλενα αναπολεί το παρελθόν, θυμάται πρόσωπα και καταστάσεις, αναγνωρίζει τα συναισθήματα και τα λάθη της, ενώ βιώνει ξανά από την αρχή κάθε της κοινή στιγμή με τη Λίλα, προσπαθώντας μέσα απ' αυτή την αναπόληση να οικοδομήσει το πορτρέτο της φίλης της και να της δώσει ξανά την ταυτότητα της, αυτή που η ίδια προσπαθεί να σβήσει μέσω της εξαφάνισης της. 

Η ΥΠΕΡΟΧΗ ΦΙΛΗ ΜΟΥ είναι ένα απολαυστικό μυθιστόρημα, ένα μυθιστόρημα ύμνος στη γυναικεία φιλία, που μιλά με πάθος και δυναμισμό μέσα απ' τις σελίδες του για τη θέση της γυναίκας στην κοινωνία, και την επίδραση που ασκεί αυτή στα όνειρα, στις επιθυμίες, στην επαγγελματική της πορεία, στις σχέσεις και τα αισθήματα της, μέσα από τις επιβολές της.
Είναι ένα μυθιστόρημα με αυθεντικά ειλικρινή χαρακτήρα που μιλά για κοινωνικά, καθημερινά ζητήματα, όπως ο αγώνας για επιβίωση ή ο αγώνας της επόμενης γενιάς να ξεφύγει από την προηγούμενη γενιά που βουλιάζει στη φτώχεια, με σκοπό να μορφωθεί, να ανέβει κοινωνικό στρώμα και να αποκτήσει μία καλύτερη καθημερινότητα...

Είναι ένα μυθιστόρημα γλυκό, τρυφερό, δοσμένο με μεγάλη επιτυχία μέσα από τα ματιά ενός ανήλικου κοριτσιού, της Έλενας, που μεγαλώνει σελίδα, τη σελίδα, κεφάλαιο το κεφάλαιο παρέα με τον αναγνώστη.

Αν θέλετε λοιπόν, να γευτείτε ένα εξαιρετικό λογοτεχνικό ανάγνωσμα που θα σας ταξιδέψει μέσα από την αργή και απολαυστική του ανάγνωση, αλλά και θα σας δικαιώσει για κάθε αναγνωστικό λεπτό που του αφιερώσατε δεν έχετε παρά να τρέξετε στο πλησιέστερο βιβλιοπωλείο της γειτονιάς σας και να προμηθευτείτε το λογοτεχνικό αριστούργημα της Έλενας Φερράντε, Η ΥΠΕΡΟΧΗ ΦΙΛΗ ΜΟΥ!

Κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ-2015