ΛΙΓΕΣ ΚΑΙ ΜΙΑ ΝΥΧΤΕΣ - ΙΣΙΔΩΡΟΣ ΖΟΥΡΓΟΣ

Γράφει ο Γιάννης Ζαραμπούκας

​Λευτέρης  Ζεύγος κι Ευγένιος  Ζιρντό.   
Δύο ονόματα… για  ένα πρόσωπο!         
Ένας ήρωας με πληθωρικό παρελθόν, που τον συναντάμε απ’ την παιδική του ηλικία και πορευόμαστε στο πλάι του για χρόνια!               
Από τον μικρό Λευτέρη,  που άλλοτε σουλάτσαρε στους χωμάτινους δρόμους της Θεσσαλονίκης πουλώντας γαζέτες σε 4 διαφορετικές γλώσσες, κι άλλοτε βοηθούσε  τον κηπουρό πατέρα του στην έπαυλη Αλαττίνι - όπου την άνοιξη του 1909 είχε εξοριστεί ο σουλτάνος Αβδούλ Χαμίτ ο Β’ - στον Ελληνογάλλο Ευγένιο Ζιρντό με τον κοσμοπολίτικο αέρα και την «φουσκωμένη» τσέπη.
Από την πολυπρόσωπη και πολύβουη Θεσσαλονίκη,  στις σκληρές και παγωμένες στέπες της Ρωσίας. Κι από  την Μασσαλίας και το λιμάνι της Αμβέρσας, πίσω στην Θεσσαλονίκη και την συνοικία των Εξοχών.             
Όλα ξεκινούν, όταν τυχαία, ίσως και μοιραία, ο μικρός πρωταγωνιστής του βιβλίου γίνεται κρυφός μάρτυρας των διηγήσεων του σουλτάνου στην κόρη του Αλπερέν Μπέη, την Μίρζα. Μέσα από τις διηγήσεις αυτές του Αβδούλ Χαμίτ του Β’, ο πρωταγωνιστής θα γνωρίσει άγνωστες πτυχές από τη ζωή του τρομερού σουλτάνου, ενώ κάθε φορά η νεανική καρδιά του θα σκιρτά από τον άγουρο έρωτα του για την Μίρζα. Ο έρωτας του λοιπόν, για το ευκατάστατο αυτό κορίτσι θα του δημιουργήσει υποσυνείδητα την ανάγκη να πετύχει στη ζωή του. Να πετύχει με κάθε μέσο την απόκτηση κοινωνικής και οικονομικής δύναμης, ώστε να μπορεί κάποια στιγμή να σταθεί επάξια στο πλευρό της!            
Ωστόσο, οι δρόμοι της ζωής είναι δύσβατοι, γεμάτοι με αθέατες λακκούβες που δυσχεραίνουν κι αποπροσανατολίζουν  τον πρωταγωνιστή, ο οποίος οδηγείται σε μονοπάτια σκοτεινά, περιπετειώδη, μονοπάτια πλούσια σε ανατροπές κι αναπάντεχες εξελίξεις. Μονοπάτια που θα τον φέρουν κοντά σε σημαντικά πρόσωπα της εποχής, καθώς και αλησμόνητους μυθιστορηματικούς ήρωες, όπως ο Γιούγκερμαν του αείμνηστου Μ. Καραγάτση.          
Ο συγγραφέας Ισίδωρος Ζουργός με την ανεπιτήδευτη λυρικότητα και την πηγαία εικονοπλαστικότητα -στοιχεία που συνθέτουν και καθιστούν ξεχωριστή την γραφή του- πλέκει μια συναρπαστική ιστορία ζωής που παγιδεύει στα δίχτυα της κάθε αναγνώστη, εξάπτοντας το ενδιαφέρον του. Πλέκει μία απόλυτα αληθοφανή ιστορία που ξετυλίγεται πολύ έξυπνα με το τέχνασμα που εφευρίσκει ο δημιουργός, ο οποίος τοποθετεί μεταγενέστερα των γεγονότων έναν επίδοξο, πρωτοεμφανιζόμενο συγγραφέα, ο οποίο έχει αναλάβει από τον ίδιο τον Ευγένιο Ζιρντό, να συνθέσει το μυθιστόρημα της ζωής του, στηριζόμενος τόσο σε πραγματικά γεγονότα που του αφηγήθηκε ο ίδιος, όσο και σε πλασματικά γεγονότα που γέννησε η φαντασία του!
Έτσι, ο αναγνώστης γίνεται κοινωνός μιας αρκετά σουρεαλιστικής κατάστασης, καθώς παρακολουθήσει τον Ευγένιο Ζιρντό, να σχολιάζει πότε ειρωνικά και καυστικά, και πότε πραγματικά θυμωμένα τον τρόπο με τον οποίο ο Ορέστης, ο επίδοξος συγγραφέας, αποτύπωσε τον ίδιο καθώς και τα γεγονότα της ζωής του. Μιας ζωής που χαρακτηρίστηκε από την ακόρεστη δίψα για απόκτηση χρήματος, δύναμης, εξουσίας. Μιας δίψας που πότε δεν έσβησε ικανοποιητικά, μιας κι ο παιδικός εκείνος έρωτας για την Μίρζα παρέμενε για χρόνια ανεκπλήρωτος…
Οι «διακοπές» αυτές ανάμεσα στην κύρια ιστορία του βιβλίου εντείνουν το αίσθημα αγωνίας του αναγνώστη μιας και του προξενούν πολλά ερωτήματα όσον αφορά την τωρινή κατάσταση στην οποία βρίσκεται ο πρωταγωνιστής.  Ερωτήματα, που απαντώνται σταδιακά, καθώς η πλοκή εξελίσσεται κι απλώνουν τα νήματα που συνθέτουν το ολοκληρωμένο κέντημα ζωής του Ευγένιου Ζιρντό. Η ζωή του οποίου ακολουθεί σημαντικά ιστορικά γεγονότα, όπως ο εξορισμός του σουλτάνου Αβδούλ Χαμίτ του Β’, η μεγάλη πυρκαγιά της Θεσσαλονίκης το 1917, η έλευση των μικρασιατών προσφύγων και η συγκέντρωση του εβραϊκού πληθυσμού κατά τη διάρκεια της Κατοχής με σκοπό την μεταφορά του στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Γεγονότα τα οποία δεν αποτελούν απλά ένα χρονικό φόντο, πάνω στο οποίο στήνεται η ζωή του πρωταγωνιστή, αλλά κατέχουν καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη και την πορεία που λαμβάνει η ζωή του.
Ο κ. Ζουργός πετυχαίνει να δημιουργήσει ένα μυθιστόρημα, το οποίο διαβάζεται από πολλές οπτικές γωνιές, μιας και  κάθε αναγνώστης βάσει των δικών του προσωπικών αναγνωστικών εμπειριών θα μπορούσε να το χαρακτηρίσει  ή ως ένα βαθιά αισθηματικό μυθιστόρημα, όπου τα νήματα της ιστορίας κινούνται από τον ανεκπλήρωτο έρωτα του Λευτέρη Ζεύγου/Ευγένιου Ζιρντό για την Μίρζα, ή ως κοινωνικό μυθιστόρημα μιας κι ο συγγραφέας πυροδοτεί τον προβληματισμό του αναγνώστη σχετικά με τις ταξικές διαφορές, τις επιπτώσεις του πολέμου και τις απάνθρωπες ενέργειες των Γερμανών, τα ψήγματα ανθρωπιάς που μπορεί να κρύβονται κάτω απ’ την σκληρότητα του κατακτητή, καθώς και την αιώνια ανάγκη του ανθρώπου για την καλυτέρευση της ζωής του, ή ως ιστορικό μυθιστόρημα καθώς η μυθιστορηματική πλοκή του επηρεάζεται καθοριστικά από τις ιστορικές εξελίξεις της εποχής, αλλά και ως ένα πολύτιμο λογοτεχνικό κράμα όλων των παραπάνω ειδών!              
Ολοκληρώνοντας, το «Λίγες και μία νύχτες» του κ. Ζουργού είναι ένα λογοτέχνημα, που αναδύει έντονα αρώματα νοσταλγίας, αφού μέσα από τις σελίδες του αναβιώνει την αίγλη μιας συνοικίας, της συνοικίας των Εξοχών που σφράγισε με την επιβλητική της παρουσία μια ολόκληρη εποχή και  δυστυχώς έσβησε με την πάροδο του χρόνου, αφήνοντας πίσω γλυκές αναμνήσεις.

Κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πατάκη. Πρώτο έτος κυκλοφορίας 2017.