Ο ΚΥΡΙΟΣ ΤΩΝ ΨΥΧΩΝ - ΙΡΕΝ ΝΕΜΙΡΟΒΣΚΥ

Η Ιρέν Νεμιρόβσκυ ήταν Ουκρανή συγγραφέας εβραϊκής καταγωγής, που γεννήθηκε στο Κίεβο, το 1903. Σπούδασε φιλολογία στο Παρίσι και το 1926 δημοσίευσε το πρώτο της μυθιστόρημα. Πέθανε το 1942 λόγω τύφου, κρατούμενη από τους ναζί στα κρεματόρια του Άουσβιτς. Παρά το νεαρό της ηλικίας της και το σύντομο βίο της, το συγγραφικό της έργο ήταν πλούσιο και πολυποίκιλο. Συνέγραψε 13 μυθιστορήματα, 1 βιογραφία και πολυάριθμες νουβέλες. Αποτελεί μία σημαντική συγγραφέα, τα βιβλία της οποίας διέπονται από μεγάλη λογοτεχνική αξία κι έχουν αντέξει στο πέρασμα του χρόνου, με αποτέλεσμα να ανήκει σήμερα στους σύγχρονους κλασικούς συγγραφείς.

Στα ελληνικά κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Πατάκη, τα εξής βιβλία της: Γαλλική Σουίτα (2005), Το παιδί-θαύμα (2006) και Ο κύριος των ψυχών (2007). 

Προσωπικά, τη μεγαλειώδη αυτή φιγούρα του λογοτεχνικού κόσμου, τη γνώρισα αρκετά πρόσφατα, διαβάζοντας το μυθιστόρημα της Ο κύριος των ψυχών. Μέσα από τις σελίδες του, η συγγραφέας μας εξιστορεί τη ζωή του γιατρού «ΝτάριοΆσφαρ». Ο Ντάριο Άσφαρ Ουκρανός στην καταγωγή, αλλά με ελληνικές και ιταλικές ρίζες, μεταναστεύει με την γυναίκα του, στη Νίκαια της Γαλλίας, κάπου στο 1920, στοχεύοντας στο χτίσιμο μιας καλύτερης ζωής, μακριά από τη φτώχια, την εξαθλίωση και την πείνα. Εκεί, ο Ντάριο θα καταφέρει να αποκτήσει μετά από πολλές θυσίες και οικονομικές δυσκολίες πτυχίο ιατρικής, με το οποίο θα προσπαθήσει να αλλάξει τη ζωή τους προς το καλύτερο. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια των πρώτων χρόνων άσκησης του ιατρικού επαγγέλματος, ο Ντάριο δε θα καταφέρει να αλλάξει και πολλά από τη ζωή τη δική του και της γυναίκας του, ενώ οι δυσκολίες επιβίωσης και τα χρέη τους θα αρχίσουν να εντείνονται, με αποτέλεσμα η Κλάρα, η γυναίκα του Ντάριο, να χάσει το πρώτο τους παιδί, λόγω πείνας.

Στη δεύτερη εγκυμοσύνη της Κλάρα, και συγκεκριμένα λίγο αφότου έχει γεννήσει, όντας πια αποφασισμένος να ξεφύγει αυτός κι η οικογένεια του από το βούρκο της φτώχιας και της εξαθλίωσης, και με το φόβο να μη χάσει και το δεύτερο παιδί του απ’ την πείνα, ο Ντάριο αποφασίζει να εκτελέσει την πρώτη του παράνομη έκτρωση. Πράξη η οποία θα διασφαλίσει για λίγο καιρό την επιβίωση τους. Στη συνέχεια, ο Ντάριο επικαλώντας την πονηριά του, σε συνδυασμό με ποικίλα αθέμιτα μέσα, θα συλλάβει μία πολύ έξυπνη ιδέα, η εφαρμογή της οποίας θα αλλάξει ριζικά το μέλλον της οικογένειας του. Βασισμένος λοιπόν, στην εκκολαπτόμενη ψυχαναλυτική θεωρία, από την οποία όμως θα παρεκκλίνει κατά πολύ, ο Ντάριο θα ακολουθήσει τη μόδα της εποχής και θα ασχοληθεί με την γιατρειά της ανθρώπινης ψυχής, γεγονός που θα του χαρίσει επάξια τον τίτλο ο «κύριος των ψυχών».

Η συγγραφέας Ιρέν Νεμιρόβσκυ με λόγο λιτό, ανάλαφρο, γυμνό από καλολογικά στοιχεία, λόγο που ίσως σε κάποιους αναγνώστες φαντάζει εκ πρώτης όψεως κάπως επιφανειακός, μα λόγος που στην πραγματικότητα είναι αρκετά βαθύς και στοχαστικός, καταφέρνει να δημιουργήσει μία ενδιαφέρουσα ιστορία, χτίζοντας σιγά-σιγά μέσα από τις σελίδες του βιβλίου της, το προφίλ του πρωταγωνιστή Ντάριο Άσφαρ. 

Ξεκινώντας κανείς το βιβλίο της Νεμιρόβσκυ, θα έρθει αντιμέτωπος με την πείνα, την φτώχια, τις απογοητεύσεις και τις καθημερινές δυσκολίες επιβίωσης των μεταναστών, ενώ στη συνέχεια θα βιώσει λαμπερές στιγμές σε ακριβά σαλόνια, πλούσιους χώρους, κοντά σε πρόσωπα με οικονομική και μη δύναμη. Θα γίνει κοινωνός σκέψεων, ενοχών, ηθικών διλημμάτων και κουτσομπολιών με επίκεντρο τη ζωή και την εγκυρότητα των μεθόδων που χρησιμοποιεί ο Ντάριο στη δουλειά του.

Τα γεγονότα, ανατρεπτικά, να εναλλάσσονται διαρκώς μεταξύ τους, δοσμένα από τη συγγραφέα με τρόπο παραστατικό και γλαφυρό, υφαίνουν ενά επιβλητικό αναγνωστικό κλίμα, το οποίο δημιουργεί έντονα στον αναγνώστη το αίσθημα της αγωνίας για τα μελλοντικά τεκταινόμενα του βιβλίου, ενώ παράλληλα πλάθουν στην καρδιά του αρκετά συναισθηματικά δίπολα, αφού υπάρχουν στιγμές που ο αναγνώστης συμπονεί και συμπάσχει με τον Ντάριο Άσφαρ, και στιγμές που νιώθει μεγάλη αποστροφή γι' αυτόν και τις πράξεις του...

Πράξεις, οι οποίες προβληματίζουν τον αναγνώστη και τον βάζουν σε αμέτρητες σκέψεις, μιας και μέσα από την ανάγνωση του συγκεκριμένου βιβλίου παρακολουθεί την εξέλιξη μιας ζωής δύσβατης και αρκετά σκοτεινής, και τη σταδιακή ηθική διάβρωση που μπορεί να προκαλέσει η επιθυμία κάποιου ατόμου, που γίνεται επιτακτική ανάγκη στην πορεία, για την απόκτηση όλο και περισσότερων υλικών αγαθών, κοινωνικής αποδοχής, οικονομικής δύναμης και υστεροφημίας. 
​
Ο αναγνώστης γίνεται θεατής της ψυχικής καταστροφής του Ντάριο Άσφαρ. Καταστροφή στην οποία οδηγείται μέσα από τις πράξεις του, και την ακόρεστη δίψα του για χρήμα, φήμη και δόξα. Βλέπει τον πρωταγωνιστή να εγκλωβίζεται μέσα στην αέναη κόλαση των επίπλαστων αναγκών του, κόλαση φτιαγμένη με παραδεισένια υλικά, κόλαση η οποία θα κάψει ολοκληρωτικά κάθε ανθρώπινο τμήμα της ψυχής του Ντάριο... Και μέσα στην τόση σκοτεινιά και την ηθική κατάπτωση, ένα ίχνος αθώου, άδολου και πλατωνικού έρωτα, σαν ηλιαχτίδα έρχεται να φωτίσει για λίγο τη ζωή του Ντάριο Άσφαρ και να προξενήσει έστω και στο ελάχιστο τη συμπάθεια του αναγνωστικού κοινού προς το πρόσωπο του.

Κλείνοντας, Ο ΚΥΡΙΟΣ ΤΩΝ ΨΥΧΩΝ της συγγραφέας Ιρέν Νεμιρόβσκυ, ήταν για μένα μία απολαυστική αναγνωστική διαδρομή, κατά τη διάρκεια της οποίας ένιωσα, γεύτηκα, έζησα, προβληματίστηκα, ήρθα σε επαφή με τον εσωτερικό μου κόσμο και έκανα αρκετές σκέψεις σχετικά με τον άνθρωπο και την προσπάθεια κατάκτησης της ευτυχίας του, μιας ευτυχίας απατηλής μέσα από την απόκτηση χρήματος και υλικών αγαθών. Ναι, μπορεί να μην έβαλα στην καρδιά μου τον ήρωα που έπλασε η συγγραφέας. Μπορεί σε πολλά σημεία να τον αντιπάθησα, να εκνευρίστηκα μαζί του, ίσως και να τον μίσησα και λίγο για κάποιες από τις πράξεις του. Μα στο πλευρό του, διδάχτηκα αρκετά, είδα την ανθρώπινη ψυχή και ζωή μέσα από μια διαφορετική οπτική ματιά, και κατάφερα να διακρίνω ποια είναι εκείνα τα συστατικά που κάνουν μία ανθρώπινη ζωή ευτυχισμένη. 

Κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ.