ΌΡΥΞ ΚΑΙ ΚΡΕΪΚ - ΜΑΡΓΚΑΡΕΤ ΑΤΓΟΥΝΤ

Γράφει ο Γιάννης Ζαραμπούκας.

«Όρυξ και Κρέικ» τιτλοφορείται το πρώτο μυθιστόρημα της τριλογίας «Το Τέλος του Κόσμου» της Καναδής συγγραφέως Μάργκαρετ Άτγουντ, που με καρτερούσε καιρό στη στοίβα με τα αδιάβαστα. Ίσως λόγω του είδους του, μα μπορεί κι επειδή στο παρελθόν δεν είχα επιχειρήσει ποτέ μου να διαβάσω την Καναδή συγγραφέα και να γνωρίσω τη γραφή της, ανέβαλα διαρκώς και κάπως “επιδεικτικά” θα μπορούσα να πω, την ανάγνωση του παραπάνω μυθιστορήματος.

Ωστόσο, τις τελευταίες μέρες σερφάροντας σε πολυάριθμες ξένες ιστοσελίδες συναντούσα, σχεδόν πάντα, κάποιο επαινετικό άρθρο σχετικά με τη σειρά «The handmaid's tale», η οποία είναι βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα της Μάργκαρετ Άτγουντ! Γεγονός που στάθηκε η αφορμή για να επιλέξω το «Όρυξ και Κρέικ», ύστερα από την ανάγνωση του μυθιστορήματος «Τα απομεινάρια μιας μέρας».

Ανίδεος για το τι θα συναντήσω ανοίγοντας τις σελίδες του μυθιστορήματος αυτού, ξεκίνησα την ανάγνωση του «Όρυξ και Κρέικ» κάπως χαλαρά. Μα όσο οι σελίδες περνούσαν, τόσο το ενδιαφέρον μου μεγάλωνε κι ένιωθα να αιχμαλωτίζομαι απ' την ενδιαφέρουσα πλοκή του, με αποτέλεσμα να μη μπορώ να αφήσω το βιβλίο από τα χέρια μου.

Το «Όρυξ και Κρέικ» είναι ένα μυθιστόρημα που ανήκει στη σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας και ειδικότερα αποτελεί μία δυστοπία.

Σε έναν μελλοντικό κόσμο λοιπόν, έναν κόσμο που φαντάζει απειλητικά κοντά στο δικό μας σήμερα, συναντούμε τον Χιονάνθρωπο, κεντρικό ήρωα του βιβλίου της Μάργκαρετ Άτγουντ, ο οποίος ζει σε ένα αυτοσχέδιο οίκημα στα κλαδιά ενός δέντρου, χρησιμοποιώντας λωρίδες από παλιά σεντόνια για να ντύσει τη γύμνια του. Ο Χιονάνθρωπος που κάποτε λέγονταν Τζίμι, όπως διαφαίνεται στις πρώτες τουλάχιστον σελίδες του βιβλίου, είναι ο μοναδικός “homo sapiens sapiens” που επέζησε σε αυτόν το νέο κόσμο, που κατοικείται από τους Κρεϊκανθρώπους, τα γενετικά τροποποιημένα κι εξελιγμένα παιδιά του Κρέικ, χαρακτηριστικό γνώρισμα των οποίων είναι τα πράσινα μάτια, καθώς και από τα μεταλλαγμένα φυτά και ζώα, όπως οι οργανόχοιροι και τα ρακουνάβια, που αποτελούν τα παιδιά της Όρυξ! Σε έναν εφιαλτικό κι απειλητικό κόσμο, κόσμο που ελλοχεύουν τεράστιοι κίνδυνοι, γινόμαστε σύντροφοι του Χιονάνθρωπου στον προσωπικό αγώνα για την επιβίωση του!

Με δύο αφηγηματικούς χρόνους να κυριαρχούν στις σελίδες του βιβλίου και να εναλλάσσονται διαρκώς, δημιουργώντας έναν γρήγορο αναγνωστικό ρυθμό, παρά ίσως την κάπως αργή εξέλιξη της πλοκής, αυτόν του παρόντος όπου γινόμαστε κοινωνοί της σκληρής και καθημερινής προσπάθειας του Χιονάνθρωπου για επιβίωση, κι αυτόν του παρελθόντος όπου όχι μόνο παρακολουθούμε τη ζωή του Τζίμι, τη γνωριμία του με τον Κρέικ και την Όρυξ, τα γεγονότα εκείνα που οδήγησαν στην καταστροφή του κόσμου και στην εξαφάνιση των ανθρώπων, αλλά γινόμαστε και γνώστες του ρόλου που διαδραμάτισε τελικά ο Χιονάνθρωπος σε αυτή την ιστορία.

Με απόλυτα αληθοφανή κι ανεπιτήδευτο τρόπο, τρόπο ευφάνταστο και δημιουργικό, καθώς και με τεράστια αφηγηματική άνεση, που μαρτυρά το μεγάλο συγγραφικό ταλέντο και το εύρος της φαντασίας, που διακρίνουν την Καναδή συγγραφέα, η Άτγουντ καταφέρνει να δημιουργήσει ένα μυθιστόρημα που ανήκει στο φανταστικό είδος, μα βρίθει φιλοσοφικών σκέψεων και κοινωνικών προβληματισμών, αφού διαβάζοντάς το κάποιος θα διαπιστώσει πως ο κεντρικός άξονας του βιβλίου είναι η ανάπτυξη της γενετικής επιστήμης και τεχνολογίας, και πιο συγκεκριμένα της γενετικής μηχανικής, η άλογη χρήση της οποίας είχε καταστροφικές συνέπειες για τον κόσμο της συγγραφέως.

Γεγονός που γεννά πολυάριθμα ερωτήματα στον αναγνώστη, ερωτήματα που αφορούν το κατά πόσο είναι ορθή και ηθική η τροποποίηση του γονιδιώματος των ζωντανών οργανισμών σκοπεύοντας στη βελτίωση τους, ερωτήματα σχετικά με τη συνετή χρήση των τεχνολογικών επιτευγμάτων για την καλυτέρευση και τη διευκόλυνση της ζωής κι άλλα πολλά μεγαλύτερης και μικρότερης σημασίας ερωτήματα. Ερωτήματα στα οποία όμως η Άτγουντ δεν τοποθετείται, στοιχείο που δίνει στο βιβλίο μια ιδιαίτερη γοητεία, μιας κι ο αναγνώστης καλείται κλείνοντας το στο τέλος, να δώσει τις δικές του απαντήσεις, δίχως να 'χει καθοδηγηθεί η σκέψη του από τη δημιουργό.

Μεγάλο ενδιαφέρον τέλος, παρουσιάζουν οι βασικοί χαρακτήρες του βιβλίου, δηλαδή ο Χιονάνθρωπος, ο Κρέικ και η Όρυξ, οι ποιότητες των οποίων εμφανίζουν μία πληθώρα αντιθέσεων. με τον δεύτερο να ξεχωρίζει τουλάχιστον στα δικά μου αναγνωστικά μάτια. Ο Κρέικ είναι ένα τέρας ευφυίας, με μεγαλομανιακές ιδέες, υπερόπτης κι αλαζόνας. Ένας άνθρωπος που εμφανίζει αυτιστικά στοιχεία, μιας και παρατηρούμε πως τον χαρακτηρίζει μία εμμονή με την ιδέα εξέλιξης του ανθρώπινου γονιδιώματος. Ένας άνθρωπος με αισθήματα παγωμένα, δίχως ηθικά ζητήματα να ταλαιπωρούν τη σκέψη του, που δε διστάζει να θυσιάσει το οτιδήποτε για να εκπληρώσει τους ανήθικους ανθρωπιστικά σκοπούς του. . .

Ολοκληρώνοντας, το «Όρυξ και Κρέικ» είναι ένα απ' τα μυθιστορήματα εκείνα που αποτελούν θρεπτική τροφή για τη σκέψη. Μέσα από την ανάγνωση του, είχα την τύχη να γνωρίσω τη γραφή της Καναδέζας συγγραφέως Μάργκαρετ Άτγουντ και να την κατατάξω δίχως δεύτερη σκέψη, παρά το γεγονός πως ήταν το πρώτο της βιβλίο που διάβασα, στη λίστα με τους αγαπημένους μου συγγραφείς! Σίγουρα, αξίζει να τη διαβάσετε! 

Επανακυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Ψυχογιός (2014).
Πρώτο έτος κυκλοφορίας 2004 από τις Εκδόσεις Ωκεανίδα.
Περισσότερες πληροφορίες εδώ.
Υπόλοιπη τριλογία:
Η Χρονιά της Πλημμύρας (2ο μέρος) & Το Τέλος του Κόσμου (3ο μέρος)

​
Υ.Γ. Η ανάγνωση και ο σχολιασμός των δύο επόμενων βιβλίων της σειράς θα πραγματοποιηθούν εν καιρώ.