ΠΕΔΡΟ ΠΑΡΑΜΟ - ΧΟΥΑΝ ΡΟΥΛΦΟ

Το «Πέδρο Πάραμο» αποτελεί το μοναδικό μυθιστόρημα του λατινοαμερικανού συγγραφέα Χουάν Ρουλφό. Ανήκει στη σειρά «Σύγχρονοι Κλασικοί» των εκδόσεων Πατάκη και κυκλοφορεί σε μία εξαιρετική μετάφραση της κυρίας Έφης Γιαννοπούλου.
Είναι ίσως ένα από τα σημαντικότερα μυθιστορήματα της εποχής του, πρόδρομος όπως πολλοί έχουν αναφέρει του μαγικού ρεαλισμού, του λογοτεχνικού ρεύματος που εκτίναξε την παγκόσμια δημοτικότητα της ισπανόφωνης λογοτεχνίας. 
Είναι ένα μυθιστόρημα δέκτης πολυάριθμων λογοτεχνικών ερμηνειών, που απασχόλησε με την παρουσία του αρκετούς λογοτέχνες.

Το βιβλίο ξεκινά με το ταξίδι του Χουάν Πρεσιάδο στην Κομάλα, με σκοπό την αναζήτηση του άγνωστου πατέρα του, ύστερα από την υπόσχεση που έδωσε στην νεκρή μητέρα του.
Ο Χουάν σκονισμένος κι αρκετά ταλαιπωρημένος θα φτάσει στην Κομάλα, έναν τόπο νεκρό, τόπο όπου ο χρόνος κυλά στους δικούς του ρυθμούς, αμφιταλαντευόμενος ανάμεσα στο παρόν και το παρελθόν, ανάμεσα στο φως των μητρικών αναμνήσεων και το σκοτάδι αντίστοιχα των πατρικών. Εκεί θα αντικρίσει μία επίγεια κόλαση, που κατοικείται από φαντάσματα. Φαντάσματα αντρών και γυναικών, που θα συναντήσει στο δρόμο του και μέσα από τις συζητήσεις τους, θα ξεμπλέξουν με τη βοήθεια του τα κουβάρια των αναμνήσεων τους, πλέκοντας σταδιακά το πορτρέτο του Πέδρο Πάραμο, πατέρα του Χουάν Πρεσιάδο. 
Αν και νεκρός, ο Πέδρο Πάραμο δεσπόζει με την παρουσία του μέσα από τις μνήμες των ταλαιπωρημένων κατοίκων της Κομάλας, κατοίκων που γεύτηκαν στο πετσί τους την μεταμόρφωση του σε έναν αδίστακτο τύραννο που δε δίστασε να τους εκμεταλλευτεί και να δυσκολέψει τις συνθήκες διαβίωσης τους. Κι όλα αυτά, γιατί μετέτρεψαν, από αμέλεια ίσως, την ημέρα θανάτου της αγαπημένης του Σαν Χουάν σε πανηγύρι.

Το μυθιστόρημα λοιπόν, του Χουάν Ρουλφό είναι ένα βιβλίο ιδιαίτερο που ξεχωρίζει τόσο για τον μύθο του, όσο και για τον τρόπο με τον οποίο είναι γραμμένο. Ο αείμνηστος συγγραφέας χρησιμοποιεί ως βασικό εργαλείο τους διαλόγους για να εξελίξει την πλοκή της ιστορίας του, οι οποίοι εμφυσούν στο κείμενο πνοή και του προσδίδουν έναν γοργό ρυθμό ανάγνωσης, που καθιστά το διάβασμα του άκρως απολαυστικό. 
Παράλληλα, καταφέρνει ανάμεσα τους να σφηνώσει τμήματα κειμένου, περιγραφικού κυρίως χαρακτήρα, που διακρίνονται για τον έντονο, μελαγχολικό λυρισμό τους. Κι έτσι, ερχόμαστε σε επαφή με ένα συνολικό κείμενο που εντυπωσιάζει γιατί ισορροπεί ανάμεσα στον ρεαλισμό και την ποιητικότητα, ακροβατώντας αριστοτεχνικά μεταξύ της απλότητας του προφορικού λόγου και της πολυπλοκότητας του περιγραφικού λυρισμού.
Ιδιαίτερο στοιχείο της δομής του κειμένου αποτελούν επίσης και οι πολυάριθμες αφηγηματικές φωνές που χρησιμοποιεί ο Ρουλφό για να κοινωνήσει στον αναγνώστη τις μνήμες των κατοίκων της Κομάλας σχετικά με τον Πέδρο Πάραμο, ώστε συντροφιά με τον γιο του να καταφέρουν να συνθέσουν την ταυτότητα του.
Μία μικρή δυσκολία που μπορεί να υπάρξει κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης και να δυσχεράνει ίσως κάποιους αναγνώστες είναι η πολυπλοκότητα που χαρακτηρίζει κάποια σημεία όπου οι διάλογοι, οι σκέψεις, τα όνειρα, οι εσωτερικοί μονόλογοι κι οι περιγραφές μπλέκονται εντυπωσιακά μεταξύ τους και εμποτίζουν το κείμενο με εσωτερικό όγκο. 
Γεγονός που προσωπικά δεν επίδρασε αρνητικά στην ανάγνωση του βιβλίου μιας και μου έφερε στο μυαλό αλησμόνητες αναγνωστικές στιγμές από το διάβασμα του μυθιστορήματος «Καθώς Ψυχορραγώ» του Γουίλιαμ Φώκνερ.
Τέλος, κάποια ακόμη στοιχεία του βιβλίου που αγάπησα είναι η χρήση από τον συγγραφέα του μεξικανικού προφορικού λόγου και των ιδιωμάτων του, που η μεταφράστρια κυρία Έφη Γιαννοπούλου απόδωσε άριστα, η περιγραφή συνηθειών, εθίμων και τυπικών ηθών της ιδιαίτερης πατρίδας του συγγραφέα, δίχως αυτά βέβαια να φορούν στο κείμενο το σύνηθες φολκλορικό ρούχο άλλων αναγνωσμάτων, καθώς και το ιστορικό φόντο στο οποίο τοποθετείται το βιβλίο , μιας κι ο συγγραφέας αναφέρεται διάσπαρτα στο κείμενο του στην μεξικανική επανάσταση. 

Ολοκληρώνοντας, το «Πέδρο Πάραμο» είναι ένα έργο που αποπνέει έντονα αρώματα μελαγχολίας, που προέρχονται από την ψηλάφηση φωτεινών, αλλά και σκοτεινών στιγμών του παρελθόντος της Κομάλας, που θα συγκινήσουν, θα μαγέψουν και θα παρασύρουν τον αναγνώστη σε ένα σύντομο, αλησμόνητο λογοτεχνικό ταξίδι. 
Είναι ένα μικρό, πολύτιμο βιβλίο-διαμάντι που πρέπει να στολίζει κάθε βιβλιοθήκη.
Σας προκαλώ λοιπόν, να το διαβάσετε!