Το Πείραμα - Sebastian Fitzek από Εκδόσεις Διόπτρα

Σχολιάζει η Μαρία Κουλούρη

«Ο συγγραφέας μεταφυτεύει τις σκέψεις του στο μυαλό των αναγνωστών του, επιτρέποντάς τους να δουν, να νιώσουν, να αγγίξουν πράγματα που βρίσκονται χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά τους, να γνωρίσουν τόπους που δεν έχουν επισκεφθεί ποτέ. » 
Σελ. 213

Το λεπτό σημείο ενός αναγνώστη στο διάβασμα ενός βιβλίου είναι να πιάσει τον παλμό του. Αυτόν τον ιδιαίτερο παλμό που έχει δώσει ο συγγραφέας του. Το αν θα του αρέσει ή όχι είναι μια άλλη ιστορία. Πρέπει όμως να προσπαθήσει.
Το σκηνικό στο δεύτερο βιβλίο του Σεμπάστιαν Φίτζεκ έχει όλα τα συστατικά που δίνουν τη διαφορετική νότα σε ένα θρίλερ. Χιονοθύελλα, δρόμοι αποκλεισμένοι, μια κλινική απομονωμένη -κάπου έξω από το Βερολίνο -, λίγοι ασθενείς, γιατροί, και ένας ψυχοπαθής, ο Ψυχοθραύστης, που ήδη έχει σκορπίσει τον τρόμο αφήνοντας τρία θύματα θαμμένα ζωντανά στο ίδιο τους το σώμα.
Επηρεασμένη από τα άλλα βιβλία του Φίτζεκ που είχα διαβάσει, περίμενα με το Πείραμα ένα παιγνίδι μυαλού. Εδώ όμως ο συγγραφέας ακολουθεί μία άλλη τακτική. Από τη στιγμή που βρίσκεσαι στην ψυχιατρική κλινική μέχρι, σχεδόν, το τέλος, παίζει με τις εικόνες που διαμορφώνονται με ένα φοβερά γρήγορο ρυθμό μπροστά σου. 
Από τη στιγμή της χιονοθύελλας, της απομόνωσης γιατρών και ασθενών και της συνειδητοποίησης πως είναι στο έλεος του Ψυχοθραύστη, βρίσκεσαι σε ένα περιβάλλον εφιαλτικό, δοσμένο με καθαρά κινηματογραφική ματιά. 

Οι εικόνες είναι γρήγορες, ανατρεπτικές, ποτισμένες σε μια παράλογη ατμόσφαιρα, παράλογες και οι ίδιες. Ναι, τα όρια του παραλογισμού αγγίζονται πολλές φορές μέσα στο βιβλίο. Το στοιχείο της υπερβολής χρησιμοποιείται κατά κόρον στο Πείραμα. Και γιατί όχι; Γιατί όχι η υπερβολή; Δεν είναι απορριπτέα. Αρκεί να δίνεται τεκμηριωμένη όσο αυτό είναι δυνατόν.
Τα όρια της φαντασίας του κάθε συγγραφέα – της μυθοπλαστικής ικανότητας δηλαδή, είναι απεριόριστα. Αρκεί να μη υπερβαίνει εκείνα που ορίζονται από την ιστορία ή την ιατρική επιστήμη.
Ο Φίτζεκ, λοιπόν, με το πείραμά του, παίζει με το νευρικό μας σύστημα. Η πλοκή αλλού γίνεται υπερβολικά σεναριακή και αλλού εμφανίζει μια πιο ήπια μορφή. Τεχνίτης είναι άλλωστε ο συγγραφέας στο στήσιμο των σκηνών που αρκετές από αυτές εύκολα ζωντανεύουν με τη φαντασία μας. Τεχνίτης και στο να στήνει παιγνίδια μυαλού. Οι γρίφοι, οι λύσεις τους, η σύνδεση με το προηγούμενο βιβλίο του – τη θεραπεία – τα ερωτηματικά που θέτει. Ναι, παιγνίδια είναι αυτά και τα στήνει με μαεστρία. Έπαιξε με τη φαντασία μου και με έκανε να ξαναδιαβάσω το τέλος για να κατανοήσω καλύτερα κάποιες αναφορές που ήταν εδώ κι εκεί σκόρπιες.

«Λένε πως μονάχα στις ακραίες καταστάσεις μαθαίνει ο άνθρωπος τον πραγματικό εαυτό του. Σε στιγμές που, λόγω των συνθηκών, είναι αδύνατον να ενεργήσει με βάση τις εδραιωμένες αξίες που έχει αποκτήσει μέσω χρόνιας, εξαρτημένης μάθησης από τους γονείς, το σχολείο, τους φίλους και τα υπόλοιπα πρόσωπα αναφοράς του. Η κατάσταση ανάγκης είναι σαν ένα κοφτερό μαχαίρι για φρούτα. Απομακρύνει τη φλούδα αποκαλύπτοντας τον πυρήνα. Την ακατέργαστη, ενστικτώδη, αρχέγονη κατάσταση, όπου η αυτοσυντήρηση υπερέχει της ηθικής. »

Όταν το διαβάσετε, μην ξεχάσετε τον επίλογο. Σε όλα τα βιβλία του Φίτζεκ οι επίλογοι αξίζουν. Εκείνοι με τις ευχαριστίες. Στον επίλογο αυτού του βιβλίου αφήνει τη λύση ενός γρίφου, την ακουμπά θα έλεγα, ανάμεσα σε κάποιες λέξεις. Ναι, είναι μαέστρος στο να δημιουργεί τρικ, να εντείνει το ενδιαφέρον και να αφήνει πολλά περιθώρια για ερμηνεία. 

Θετικά στοιχεία :
Γρήγορη ροή
Μικρά κεφάλαια, έξυπνος διαχωρισμός του πριν και του τώρα της ιστορίας.
Γλώσσα απλή τόσο, όσο η προσοχή να μην αποσπάται αλλά, ικανή να στήσει την απαιτούμενη ατμόσφαιρα
Έξυπνη πλοκή και έξυπνη σύνδεση διαφόρων γεγονότων.
Πολύ καλή μετάφραση.

Αρνητικά στοιχεία :
Πολλές οι επεξηγήσεις λίγο πριν το τέλος.

Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Διόπτρα. Έτος επανέκδοσης : 2019
 

Περίληψη από το οπισθόφυλλο : 

Δεν ήταν φόνος… Δεν ήταν βιασμός… Δεν ήταν βασανιστήριο…

Τρεις γυναίκες εξαφανίζονται χωρίς κανένα ίχνος. Μία εβδομάδα είναι αρκετή για τον ψυχοπαθή, γνωστό και ως Ψυχοθραύστη, για να τις καταστρέψει. Κανένας δεν γνωρίζει τη μέθοδο που χρησιμοποιεί, όμως μέχρι την έβδομη ημέρα θα είναι πλέον ψυχολογικά νεκρές, θαμμένες ζωντανές στο ίδιο τους το σώμα. Ένα μόνο πράγμα είναι γνωστό: οι αλλόκοτοι γρίφοι που αφήνει σε κάθε θύμα του.

Λίγο πριν από τη βραδιά των Χριστουγέννων, ο Ψυχοθραύστης θα ξαναχτυπήσει. Σε μια πολυτελή ψυχιατρική κλινική έξω από το Βερολίνο, το χιόνι πέφτει πυκνό, καθιστώντας τον χώρο ακόμα πιο δυσπρόσιτο και απομονωμένο. Γιατροί και ασθενείς συνειδητοποιούν με φρίκη ότι ο μανιακός που τρομοκρατεί εδώ και καιρό την πόλη βρίσκεται ανάμεσά τους.

Παγιδευμένοι στο εσωτερικό της κλινικής, η μόνη τους διέξοδος είναι να ενωθούν για να προστατέψουν ο ένας τον άλλον. Όμως, σε μία νύχτα ανείπωτου τρόμου όπως αυτή, εκείνος θα τους αποδείξει πως δεν υπάρχει διαφυγή…

Ήταν κάτι πολύ χειρότερο.

Λίγα λόγια για τον συγγραφέα :

​Ο Sebastian Fitzek γεννήθηκε το 1971 και είναι ο πιο επιτυχημένος συγγραφέας ψυχολογικών θρίλερ στη Γερμανία. Το πρώτο του μυθιστόρημα, Η Θεραπεία, κυκλοφόρησε το 2006 κι έγινε αμέσως best seller. Έκτοτε τα βιβλία του έχουν μεταφραστεί σε είκοσι τέσσερις γλώσσες κι έχουν διασκευαστεί για τον κινηματογράφο και το θέατρο. Ο Sebastian Fitzek ζει με την οικογένειά του στο Βερολίνο.
Από τις εκδόσεις Διόπτρα κυκλοφορούν Το Δέμα, Η Θεραπεία και Η Θέση 7Α. Α